موسسه Freedom House که یه سازمان ناظر جداگونه هستش، گزارش هرساله خود در مورد آزادی در سطح بین المللی رو منتشر کرده تا در اون شرایط سیاسی و اجتماعی که شهروندان کشورای جهان با اون روبرو می شن رو با هم مقایسه می کنه.
براساس فاکتورهایی جور واجور به هر کشور نمره ای از ۱۰۰ داده شده که براساس بیشتر یا کمتر بودن این نمره، اون کشور از دید آزادی و آزادی بیان «آزاد»، «تقریباً آزاد» یا «بسته» (بدون آزادی) رده بندی می شه.
از معیارهای اصلی این رده بندی میشه به آزادی انتخابات، مقدار محدودیتای دولتی واسه شرکتا، شرایط اقلیتای قومی و نژادی، آزادی بیان، امنیت شهروندان خارجی و حقوق مهاجران اشاره کرد.
هر چی نمره کشورها بیشتر بوده و به ۱۰۰ نزدیک تر باشه اون کشور آزادتر و هر چی نمره دریافتی به صفر نزدیک تر باشه اون کشور بسته تر میشه. کلا کشورهایی که نمره ای کمتر از ۶۰ گرفتن جزو کشورای تقریباً آزاد یا بسته قرار دارن. مثلا آمریکا در این رتبه بندی نمره ۸۶ رو دریافت کرده که رتبه ۵۱ رو در میان ۸۷ کشور آزاد این رده بندی به خود اختصاص داده و رتبه اش نسبت به سال گذشته افت داشته.
این وسط کشورهایی مانند نروژ، فنلاند و سوئد تونسته ان با رسیدن به ۱۰۰ از ۱۰۰ آزادترین کشورای جهان لقب بگیرن و پس از اونا هم هلند و کانادا با نمره ۹۹، لوگزامبورگ، نیوزیلند، استرالیا و اروگوئه با نمره ۹۸، ایرلند جنوبی و دانمارک با نمره ۹۷ و ژاپن، سوییس، پرتغال، بلژیک و باربادوس با نمره ۹۶ در رتبه های بعدی بالای این فهرست قرار گرفتن. در انتهای فهرست هم کشور سوریه با امتیاز صفر قرار داره.
از دیگر رتبه های پایین این جدول میشه به تبت با نمره ۱، اریتره، سودان جنوبی و ترکمنستان با نمره ۲، کره شمالی با نمره ۳، صحرای غربی با نمره ۴، گینه استوایی با نمره ۶، سومالی، عربستان سعودی و سودان با نمره ۷، کریمه با نمره ۸، جمهوری آفریقای مرکزی، لیبی، ازبکستان و تاجیکستان با نمره ۹ و اوستیای جنوبی با نمره ۱۰ اشاره کرد که بدترین شرایط رو از دید آزادی دارن.
ایران در این رتبه بندی نمره ۱۸ رو دریافت کرده. این وسط بعضی از کشورای جهان نسبت به سال گذشته و از دید آزادی با تغییراتی فاحش (مثل مثبت و منفی) مواجه شدن. مثلا شرایط آزادی در کشورای آنگولا، ارمنستان، اکوادور، اتیوپی و مالزی نسبت به سال گذشته بسیار بهتر شده (بین ۵ تا ۷ نمره بیشتر نسبت به سال گذشته) و در کشورهایی مانند ترکیه، ، نیکاراگوئه، برزیل، مکزیک، ونزوئلا و مجارستان شرایط آزادی بسیار بدتر شده.
این گزارش نشون میده که آزادی در کشورای جهان رو به افوله طوری که درصد کشورای غیرآزاد از سال ۲۰۰۵ تا حالا ۲۶ درصد افزایش رو نشون میده در حالی که سهم کشورای آزاد ۴۴ درصد کم شده.
در کل ۲۳ کشور در ۱۳ سال گذشته به سمت بدتر شدن رفته و از کشورای آزاد به کشورهایی تقریباً آزاد یا بسته تبدیل شدن. هم اینکه در این رده بندی دیده می شه که ۵۰ کشور نسبت به سال گذشته شرایط آزادی رو بهبود داده و در ۶۸ کشور هم شرایط سخت تر و بدتر شده.
مثلا کشورای مجارستان و صربستان از کشورهایی آزاد به کشورهایی تقریباً آزاد تبدیل شده و کشورای نیکاراگوئه و اوگاندا از کشورهایی تقریباً آزاد به کشورهایی بسته تبدیل شدن.
کشوری مانند زیمبابوه هم که تا پارسال کشوری بسته با مقدار کمی آزادی میشناختنش پس از کنار گذاشته شدن رابرت موگابه و برگزاری انتخابات وارد کشورای تقریباً آزاد شده.
جایگاه آمریکا در این فهرست پایین تر از جایگاه کشورای اروپایی مانند فرانسه، آلمان و بریتانیا هستش هر چند در میان کشورای آزاد رده بندی شده.
چین و روسیه هم در این رتبه بندی به ترتیب نمره های پایین ۱۱ و ۲۰ رو گرفتن که اونا رو در میان کشورای بدون آزادی قرار میده.
از دیگر مناطق مهم میشه به افغانستان با نمره ۲۷، ترکیه با نمره ۳۱، نوار غزه و یمن با نمره ۱۱، مصر با نمره ۲۲، بحرین با نمره ۱۲، امارات با نمره ۱۷، آذربایجان با نمره ۱۱، ونزوئلا با نمره ۱۹، کوبا با نمره ۱۴، عراق با نمره ۳۲، کرانه باختری و قطر با نمره ۲۵، کویت با نمره ۳۶، اردن با نمره ۳۷، پاکستان با نمره ۳۹، عمان با نمره ۲۳ و لبنان با نمره ۴۵ اشاره کرد.
براساس این گزارش، اسراییل هم در این رده بندی نمره ۷۸ رو دریافت کرده. رتبه بندیای کامل این گزارش رو می تونین در این لینک ببینین.