اینکه قانون سازمان تامین اجتماعی، راه نفوذ زیادی واسه شیادان و کلاهبرداران داره، جای تردیدی نیس.
خیلیا واسه دریافت بیمه بیکاری، چند ماه از راه کارفرمایی، بیمه اجباری رد می کنن و بعد نامه نبود نیاز کارفرما گرفته و با رونوشت قرارداد، به ادارات کار استان محل اشتغال می رن و درخواست دریافت مستمری بیمه بیکاری می کنن و تامین اجتماعی هم براساس سوابق اونا، اونا رو مشمول بیمه بیکاری می کنه.
عدهای از دختران هم که شاغل هستن و شرایط دریافت مستمری پدر مرحومشان رو ندارن، واسه دریافت مستمری شغلشون رو ترک می‌کنن.این دختر خانوم وقتی می‌ببینن دستمزدی که از کارفرما دریافت می‌کنه با مستمری پدرش برابری می‌کنه، شغلش رو ترک می‌کنه و در خونه می‌نشیند و راحت، درآمد ماهانه داره.
مثل همون داستانی که واسه بیمه بیکاری بگیران که به صورت ظاهری ترک کار موقت می کنن، قابل پیش بینیه! نصف ۶۵ هزار کارمند سازمان تامین اجتماعی، بانوان هستن. اگه اون‌ها هم بخوان مستمری بابایی بگیرن و درخانه بشینن، چه اتفاقی میفته؟ اون‌ها که به قوانین مسلط تر هستن. . . .
هرساله صدها هزار نفر در ایران، مشمول بیمه بیکاری شده و صدها میلیارد تومن پول از تامین اجتماعی می گیرن. بخشی از جامعه دریافت کنندگان بیمه بیکاری رو ترک کاریای ظاهری تشکیل میده که تشخیص اون واسه تامین اجتماعی با قانون فعلی، اگه نگیم غیر ممکنه، تقریبا خیلی سخته.
کسایی که کارفرمایی ندارن و اصطلاحا خود فرما هستن، باید براساس دست کم حقوق پایه سال ۹۸، بین ۱۶۰ هزار تومن تا ۶۰۰ هزار تومن (طبق درصد مورد توافق با سازمان) پرداخت کنن. اگه بیمه شده اجباری باشن و در کارگاه کارفرما مشغول به کار نبوده و فقط در فهرست بیمه شدگان کارگاه ، اسم اونا رد شه، باید ۵۴۰ هزار تومن پرداخت کنن.
این رقم سال گذشته ۳۷۵ هزار تومن بود. هر سال اگه ۲۰ درصد به این رقم اضافه بشه، تا سال ۱۴۰۴ شمسی همین رقم بالای ۱ میلیون تومن حق بیمه در ماه میشه که شاید بعضیا رو از گردونه بیمه پردازی سازمان خارج کنه.
رکود تورمی و تعطیل شدن کارگاه و اخراج گسترده کارکنان واحدهای صنعتی و خدماتی (از خوش نام تا بی نام) در ۳۱ استان کشور در سالای گذشته، دلیل شده تا تعداد بیکاری بگیران تامین اجتماعی، روند صعودی پیدا کنه و این تهدیدی واسه منابع سازمان در بلندمدته.
از طرفی، با موجی خاموش از تعداد بازنشستگی قبل از موعد مواجه هستیم که شروعش از استانای مهاجر فرست شرقی و غربی بوده و تا سالهای اینده، گریبانگیر استانای صنعتی هم می شه.
بازنشستگی قبل از موعد یعنی استفاده زودتر از موعد معمولی از منابع صندوق تامین اجتماعی و نبود پرداخت حق بیمه و دریافت مستمری ماهانه نا تموم.
سازمان تامین اجتماعی از دولت، طلبکاره و این طلب هم سنگینه. مجموعه شرکتای تامین اجتماعی مثل شستا، بعضی وقتا به وسیله نیروهای غیر زبده اداره می شه که بخشی از سرمایه های سازمان رو هدر میدن.
این معضلیه که صندوق بازنشستگی کشور هم داره و با مدیریت جدیدش (دکتر سید میعاد صالحی )، تماشاگر تحولات مدیریتی در این صندوق بزرگ سرمایه گذاری وبازنشستگی کشوری هستیم.
واسه منابع پایدار صندوقای بازنشستگی وتامین اجتماعی، نیروی انسانی موثر که خلق ثروت و ارزش افزوده کنه، یه نیاز اساسیه که این دو بخش فعلا دراین بخش با رقابت روبرو هستن. رقابت دیگه، طلاق ظاهری واسه دریافت مستمری پدریه!
طلاق ظاهری بگیرین و مستمری بگیرین!
چند روز پیش خبری از قول «محمدحسن زدا»، سرپرست سازمان تامین اجتماعی با این تیتر در رسانه‌ها منتشر شد: ظاهری می‌گیرند تا مستمری دریافت کنن. خبر از دل متنی درآمده بود که زدا در حساب اینستاگرام خود منتشر کرده بود. اونم اینکه ذکر کرده که دختران جوون به عقد مستمری‌بگیران سن بالا سازمان تامین اجتماعی درمی‌آیند تا پس از فوت همسر، مستمری‌اش رو دریافت کنن.
زدا البته تاکید می‌کنه: تعداد خانوارهایی که حاضر به پذیرش این خطای عجیب و پرمسئله می‌شن در قیاس با تعداد مستمری‌بگیران محق، بسیار کمه.
اخطار اون مصادف با وقتی شده که سازمان تامین اجتماعی واسه تامین نقدینگی افزایش ۳۶.۵ درصدی دست کم مستمری‌ها در سال ۹۸ دچار مشکلات جدیه تا جایی که باید از سیستم بانکی پول قرض کنه.
از این رو پیامی که سرپرست سازمان تامین اجتماعی پشت منتشر کردن این متن در اینستاگرام مخابره می‌کنه رو باید بسیار جدی گرفت. هرچند سازمان تامین اجتماعی چندیه که واسه مقابله با طلاق‌های ظاهری آستین‌ها رو بالا زده و حتی در این مورد از آیات عظام استفتا کرده.
«سیدمحمدعلی جنانی» مدیرکل امور فنی و مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی در جواب به این سوال ایلنا که از کدوم مراجع استفتا گرفته‌اید، گفت: سازمان تامین اجتماعی از دفتر مقام معظم رهبری و دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی در مورد پدیده طلاق ظاهری زنان واسه دریافت مستمری پدر استفتا گرفته.
دفاتر مراجع اعلام کردن که اگه این کار طلاق ظاهری اگه به قصد تقلب در قانون انجام شه، فعل حرام حساب میشه. پس این افراد واسه دریافت مستمری فعل حرام مرتکب می‌شن.
بر همین پایه کارگروه‌هایی رو تشکیل دادیم تا طلاق ظاهری رو رصد کنیم تا از مواردی که مستند بر اطلاعات دقیقه، جلوگیری کنیم.
ما اجازه نمی‌بدیم طلاق‌های ظاهری واسه دریافت مستمری ادامه پیدا کنن.
چیکار باید کرد؟
در ایران، بخشی از مشکلات، به قانون ناقص یا اجرای ناقص قانون خوب برمیگرده. کلی گویی قانون گذار در نوشتن قانون، دست مفسدان و کلاهبرداران و شیادان رو باز می کنه تا قانونی، کار غیر قانونی بکنن. سیاست طلاق ظاهری بگیر و حقوق بگیر یا بیکار باش و حقوق بگیر، به ضرر جوانانه. قرارداده های موقت، به ضرر نیروی کاره. باید قوانین تامین اجتماعی و کار در ایران عصر ۱۴۰۰ اصلاح شه، اگه به دنبال اقتصاد علم بنیان هستیم.
«علی سرزعیم» معاون امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دی ماه ۹۶ در جمع خبرنگاران گفته بود که اگه صندوق‌های بازنشستگی اصلاح نشن ابعاد بحرانی داره که اعتراض‌های الان در مقابل اعتراض‌هایی که اگه در مورد صندوق‌ها صورت بگیره کاریکاتوری بیش نیس.