بهترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 201

حساب بردن-پروا داشتن-اطاعت کردن

تو آستین بودن-حاضر و آماده بودن-آماده داشتن

بی سکه کردن-بی ارزش کردن-بی اعتبار کردن

تریاکی ِ چیزی بودن-سخت به چیزی معتاد بودن

جیب کَن-کسی که کارش اخاذی و تلکه است-کسی که دیگران را می دوشد

چه کشکی چه پشمی !-در هنگام انکار گفته می شود

دور سر چرخاندن و دادن-صدقه دادن

ازرق شامی(اخمو، ترشرو)

بی فکر-لاابالی-بی قید

خشتک کسی را سر او کشیدن-نگا. خشتک کسی را پاره کردن

دور سر گرداندن-بلاتکلیف گذاشتن-معطل گذاشتن

به حساب کسی رسیدن-از کسی انتقام گرفتن-کار کسی را ساختن
دو هوا شدن-بیمار شدن به دلیل تغییر هوا

آفتاب چریدن-بی‌کار بودن-چیزی برای خوردن نداشتن

آپارتی-زن بی‌حیا و بدزبان-سلیطه-پاچه‌ورمالیده

چاسان فاسان-آرایش-بزک

چوب پوش کردن-با چوب پوشاندن

زدن بر طبل بیعاری-خود را به بی دردی زدن
جلف-سبک-کسی که حرکات سبک دارد
خوردن حرف-نگا. حرف را خوردن

بازارچه-گذرگاه سرپوشیده با چند مغازه و دکان

دست و پا نمدی-دست و پا پنبه ای

 

 

 
زهره کردن-بسیار ترساندن

زبان کسی گرفتن-لکنت زبان داشتن

چای دان-جای نگهداشتن چای خشک

ادب‌خانه-مستراح-طهارت‌خانه

خاک کردن-دفن کردن-در گور نهادن-پشت حریف را در کشتی به زمین رساندن

چوب دو سر گُهی-نگا. چوب دو سر طلا

الف شدن اسب-هر دو پا بلند کردن اسب

تیپ زدن-شیک و پیک کردن-خود را آراستن

ختم گرفتن-نگا. ختم گذاشتن
پا ندادن-امکانی پیش نیامدن

دستی-پول نقدی که به عنوان وام کوتاه مدت از کسی می گیرند

چیزیش شدن-رازی در دل داشتن-حال غیر عادی داشتن

تکه ی کسی بودن-مناسب کسی بودن
آش دهن سوزی نبودن(زیاد جالب نبودن، اهمیت زیادی نداشتن)
براه-سازگار-اهل سازش-با گذشت

انگشت‌شمار-کم-معدود

ترک هوا شکستن-کاهش یافتن شدت سرما

بغ کردن-چهره درهم کشیدن-ترشرو شدن

از چیزی (کسی) زده شدن(از چیزی (کسی) متنفر و بیزار شدن)

پاشویه-دیواره ی حوض-آبروی کنار حوض

در هچل افتادن-دچار درد سر شدن-به درد سر افتادن

چارچار زدن-بی حیایی کردن

از کسی خوردن-توانایی مقابله با کسی را نداشتن

اختر- گذری-دیدار کوتاه-سرپایی

دو دستی تقدیم کردن-با رضایت خاطر و احترام دادن

بازرس-مامور بررسی و کنترل

پشتی-بالش-حمایت

 

از سر کسی افتادن-عادتی را ترک کردن

پا سوخته ی کسی شدن-عاشق کسی شدن-زیان بردن به علت دوستی با کسی

چُس افاده-افاده ی بی جا

زنجیر زدن-زنجیر به پشت خود زدن

دَمَر-دراز کشیده روی سینه و شکم

دلچرک-ناخوشایند-دارای اکراه

آبِ بسته-شیشه-بلور-یخ-برف

روی هم ریختن-توطئه کردن برای پیش بردن کاری-توافق در امری-رابطه ی عاشقانه و جنسی با هم پیدا کردن

بشور و بپوش-جامه ای که پس از شسته شدن نیازمند اتو شدن نیست

دل آمدن-به چیزی تن در دادن

آب و رنگ-طراوت و شادابی

تلکه بندی-چیزی سرهم بندی شده و آسیب پذیر

پلاس بودن-ویلان و سرگردان بودن

خانه آباد-عبارتی برای تحسین است

زورکی-از روی بی میلی-تصنعی

آدم بی‌معنی(آدم بی‌خود)
خانوار-مجموع اعضای یک خانواده

چشم و دل دویدن-چشم چرانی کردن-هوس رانی کردن

باش !-نگاه کن-ببین

استخوان در گلو داشتن-رنج و سختی کشیدن

خون کسی را کثیف کردن-کسی را بسیار عصبانی کردن

دمخور-مصاحب-معاشر-همنشین
آبدست(ماهر، استاد)

آب مروارید-تار شدن عدسی چشم

اله و بله کردن-لاف زدن-چنین و چنان گفتن

باری از دوش کسی برداشتن-رنج و زحمت کسی را کم کردن

داغ باطل خوردن-از کار افتادن-از رونق و رواج افتادن

پشتک چار کش-نوعی بازی که کسی خم شده و کسی از پشت بر کمر او می جهد-جفتک چارکش

داداشی-برادر در زبان کودکان

راه اندازی-راه انداختن

پیر ِ کفتار-زن سالخورده ی بد اخلاق

 

رشته ی کلام به دست گرفتن-آغاز به سخن کردن-سخن را دنبال کردن

دست آمدن-به دست آمدن-پیدا شدن-حاصل شدن

بردن سر کسی-با سر و صدا کسی را گیج و خسته کردن

خیط شدن-نگا. خیت شدن

تیغه-هر چیزی که مانند تیغ باشد-دیوار نازک

آه از نهاد کسی برآمدن-نهایت تاسف به کسی دست دادن

 

سیار غم انگیز و. سوزناک بودن

از آب گل آلود ماهی گرفتن-از اوضاع درهم و آشفته بهره گرفتن

 

 
تند و تیز- تند تیز

خواهی نخواهی-نگا. خواه و ناخواه

به تخته زدن-در مقام تعریف و چشم نخوردن کسی بکار می برند

خم به ابرو نیاوردن-رنجی را تحمل کردن

در ثانی-ثانیا-دوم

به خاک سیاه نشستن-بدبخت و ذلیل شدن

خوش دست و پنجه-نگا. خوش دست

 

 

تیغ زن-کلاه بردار-گوش بر

زنده به گور-کسی که در تیره روزی به سر می برد و زندگی اش فرقی با مردن ندارد

خشک شدن شیر کسی-به کسی که زیاد حرص می خورد و جوش می زند می گویند

بغل گرفتن-در آغوش گرفتن

ذکر گفتن-پی در پی دعا خواندن

پشکل برچین-سخت بی سر و پا-بسیار حقیر

ترکه-آدم باریک و بلند

برداشت کردن-فهمیدن-گرفتن پول از حساب-درو کردن محصول کشاورزی

پُک زدن-هر بار کشیدن سیکار و چپق و از این قبیل با نفس عمیق

پا واکردن-به راه افتادن بچه

داش-لوطی-مشدی

حبه-پاره ی شکسته از قند یا نبات

چهار چوب-محدوده-قاب

خندیدن به ریش کسی-کسی را مسخره کردن

پدر مرده-یتیم-خطابی به هنگام خشم مانند پدر آمرزیده یا ننه مرده

بغ کردن-چهره درهم کشیدن-ترشرو شدن

چرخی-کبوتری که در آسمان معلق می زند-کسی که روی چرخ و گاری چیزی می فروشد
چراغ پا شدن-بر روی دو پا ایستادن اسب

پیش پیشکی-از پیش

چرخی-کبوتری که در آسمان معلق می زند-کسی که روی چرخ و گاری چیزی می فروشد

از آب درآوردن-عمل آوردن-انجام دادن

خوش برش-جامه ای که اندازه و برازنده ی قامت دوخته شده است

 

حمامی-گرمابه دار

آفتاب را به‌گز پیمودن-کوشش بی‌هوده کردن

 
دیگجوش-خوراکی مانند آش که در شب های جمعه و عید می پختند

افسرده‌بیان(بی‌هوده و بی‌مزه‌گو)

 

اسب چپ با همدیگر بستن-با هم کینه و دشمنی داشتن

از کاسه درآمده(بیرون‌زده، ورقلمبیده)

خبر چین-سخن چین-جاسوس

تمرگیدن-با تحقیر و خشونت نشستن

جِر آمدن-اوقات تلخ شدن-زیر مقررات بازی زدن
آب و تاب(تکلف، لفت و لعاب، تفصیل)
چل و یک منبر روشن کردن-چهل و یک شمع نذری در چهل و یک مجلس روضه خوانی

دست ننه ات درد نکند-به تمسخر به کسی که کار نادرست کرده است می گویند

تف مالی-سرسری شستن و اندکی آب زدن-هنگام بوسیدن-آب دهان و لب ها را به صورت کسی زدن

خوش ِ کسی بودن-به هنگام شگفتی مانند چشمم روشن! گویند

حساب کار را داشتن-متوجه موضوع بودن-جوانب کار را در نظر داشتن

خورد دادن-درخیاطی کم کم قسمت اضافی را از بین بردن-به زور به کسی خوراندن

بازداشت-توقیف موقت-موقتا زندانی کردن

ریسمان را طناب کردن-یک کلاغ چهل کلاغ کردن-اغراق کردن

زیر دریایی-کشتی جنگی که می تواند در زیر آب حرکت کند

از شیر مادر حلال‌تر(چیزی که در تعلق آن به کسی تردیدی نیست)

پول مول-پول

خدمت کردن-دوره ی سربازی را طی کردن

اصحاب منقل-اهل گفت‌وگو و سخن
ته خانه-لوازم بی مصرف-بقایای اثاث خانه

 

الف الف کردن-قاچ‌قاچ کردن

دم و دستگاه چیدن-اسباب و آلات چیدن

خرده کاری-کار جزیی

چای قندپهلو-نگا. چای دیشلمه

 

چانه در چانه ی کسی گذاشتن-هم صحبت شدن-بحث و جدل کردن

بای بسم الله-اول کاری-آغاز چیزی

دیگ بار گذاشتن-گذاشتن دیگ غذا بر اجاق

در رفتن پاتیل کسی-تاب نیاوردن-ناتوان شدن

آب بردار-دوپهلو-کنایه‌آمیز
آجیل مشکل‌گشا-آجیلی که برای گشایش کار می‌خرند و بین مردم متدین پخش می‌کنند

آن سرش ناپیدا بودن-برای نشان دادن حد کمال و مبالغه به‌کار می‌رود

جهیز-اسباب خانه و زندگی که عروس به خانه ی شوهر می برد

آب را گل آلود کردن-برای سود خود کارها را به هم زدن

رودربایستی-ملاحظه-مراعات-شرم و حیا

بلا تکلیف-کاری که معلوم نیست چه باید بشود-کسی که نمی داند چه باید بکند

چُرتی-اهل چرت زدن-ضعیف-مردنی

دست از سر کسی برداشتن-کسی را رها کردن-به حال خود گذاشتن

دَدَر-بیرون-کوچه

 
افتادن توی هچل(گرفتار دردسر و ناراحتی شدن)

خرد و خاکشیر-ریز ریز و ذره ذره شده-از پا درآمده

خدا کند-ای کاش
رگ به رگ شدن-ضرب خوردن و پیچیدن مفصل

 

تازه عروس-دختری که تازه ازدواج کرده است

حاشیه دار-کناره دار

آب پاکی روی دست کسی ریختن-کسی را کاملن ناامید کردن

زیر دماغ کسی سبز شدن-ناگهان در برابر کسی حاضر شدن

پیچیدن نسخه-آماده کردن داروی نسخه ی دکتر در داروخانه

خمیازه کشیدن-دهن دره کردن

ریپال کسی را در آوردن-پدر کسی را در آوردن

زمین گذاشتن سر-مردن

خشتک-وسط درز دو پا در شلوار
پرداختی-مبلغ داده شده

دست کسی را از پشت بستن-از کسی در کاری پیشی جستن

روی آب نشستن-سوار قایق یا کشتی شدن

خیسیدن-خیس خوردن-خیس شدن

زه کشیدن-سخت شدن زخم-کشیدن عضله ها
تر و چسب-بی درنگ-بی معطلی-فرز و چابک

دو به هم اندازی-فتنه انگیزی-سخن چینی
پینه زده-وصله کرده

پیل پیلی خوردن-در راه رفتن به چپ و راست متمایل شدن
دلال بازی-به شیوه دلالان از راه مبالغه و دروغ کاری را بزرگ جلوه دادن-واسطه گری

اَنَک کردن(تحقیر کردن، خجالت دادن)

پورت-سر و صدا-داد و فریاد

تو مشت کسی بودن-کاملا در اختیار کسی بودن

زیر پاکشی کردن-از زبان کسی حرف کشیدن-کسب اطلاع کردن

 

پِر پِر-در زبان کودکان : صدای پریدن پرنده

تو سر کسی زدن بر کسب-منت گذاشتن-به رخ کسی کشیدن

بد قواره-بد ریخت-بد ترکیب

آنکادر کردن-اصطلاحی در ارتش برای جمع‌کردن رختخواب

 

اقبال کسی به برج ریق بودن(بداقبال بودن)

چله بُری کردن-رفت و آمد بسیار کردن

آینه‌ی زانو-برآمدگی زانو

آیَم سایَم-گاه‌کاهی

تو کَت کسی نرفتن-زیر بار نرفتن-نپذیرفتن
از دهان مار بیرون آمدن(هیچ کجی در کسی نبودن، راست بودن)

باز شدن نیش کسی-تبسم کردن از روی خوشحالی و خوشوقتی

رگه-طبقه ای از مواد معدنی در درون خاک

 

ایراد بنی‌اسرائیلی-بهانه‎های بی‌خود و بی‌جهت

آل آروادی(زن سخت بی‌حیا و بد‌رفتار)

دست به دهن-کسی که به اندازه ی مخارجش درآمد روزانه دارد-آدم کم درآمد و تهی دست

اداره بازی-پرداختن بیش از حد به تشریفات زاید اداری

ده کوره-ده یا شهر کوچک عقب افتاده و بدون امکانات

ته کیسه دار-کسی که دارای مالی است و در برابر حوادث مادی دوام می آورد

در قوطی هیچ عطاری یافت نشدن-به کلی نایاب بودن

آواز شدن(شهره شدن)
خون راه انداختن-نگا. خون به پا کردن

خودرو-آن چه بی اسب رود

د ِ-پس-آخر

دلپخت-پختن مغر چیزی

از کیسه‌ی خلیفه بخشیدن(از دارایی دیگران بخشیدن)

 
آستین از دهان برداشتن(خندیدن)
اسباب‌چینی-دسیسه‌چینی-توطئه‌چینی
حاجی من شریک-کسی که خود را داخل کاری می کند و مدعی شراکت می شود
پا سبک-مبارک قدم-جلف و سبک

دو لا پهنا حساب کردن-دو برابر بهای خقیقی حساب کردن

جا ماندن-فراموش شدن

زمانه بازی کردن-با زبان بازی و چاپلوسی رفتار کردن

چشم انداز-منظره

پَپِه-بی عرضه-پخمه-بی سر و زبان-خجالتی-ترسو

 
خون کسی را به جوش آوردن-کسی را بسیار خشمگین ساختن
زور شنیدن-نحمل جور و ظلم کردن

خرده خرده-کم کم-رفته رفته

چیز فهم-عاقل و فهمیده
پای کسی لب گور بودن-به آخر عمر رسیدن-بسیار پیر شدن
پر ادعا-متکبر-از خود راضی-قمپز در کن

چاق کردن دنده-به دنده گذاشتن اتوموبیل

چشم انداز-منظره

از حال رفتن-بی‌حال شدن-غش کردن

بامبول زدن-حقه سوار کردن
چوب-واحد پول در معاملات بازاری برابر با هزار تومان

 

چمباتمه-حالت روی دو پا نشستن و زانوان را بغل کردن

پُخت-هر نوبت از پختن
بزن و بکوب-ساز و آواز و رقص-مجلس بزم

بر پا شدن-ایجاد شدن

خوره-جذام-آکله
دو پشته سوار شدن-دو نفری بر ستور یا وسیله ی نقلیه سوار شدن
خوش بنیه-سالم و قوی

پای چیزی را جور کردن-وسیله ی انجام کاری را فراهم کردن

چیزیش شدن-رازی در دل داشتن-حال غیر عادی داشتن

حال آوردن جگر-بریدن صفرای جگر با چیزهای ترش مزه

اَنَک شدن-تحقیر شدن-خجالت کشیدن
چاخان کردن-دروغ گغتن-چُسی آمدن

ذوق کردن-خوش حال شدن-شاد شدن

برو برگرد-چون و چرا

از بر بودن-مطلبی را در حافظه داشتن

چپ چُس-اصطلاحی تحقیرآمیز برای خطاب

از بیخ عرب بودن(یکسره منکر شدن، به‌کلی زیر چیزی زدن)

چشم سفیدی کردن-پر رویی کردن-گوش به حرف ندادن
جیب کَن-کسی که کارش اخاذی و تلکه است-کسی که دیگران را می دوشد

دلبخواه-به اختیار-بدون رعایت رسم و قانون

اهل بخیه-وارد در کار-اهل فن

جناغ شکستن-شرط بندی کردن با جناغ مرغ

خرد و خاکشیر-ریز ریز و ذره ذره شده-از پا درآمده

چشم چران-کسی که چشمش به دنبال زیبارویان باشد
چرت و پرت-حرف مفت-حرف بی خود

چانه زدن-پرگویی و اصرار برای تخفیف خواستن

پارسنگ برداشتن عقل کسی-خل بودن-دیوانه بودن

خالی بند-چاخان-دروغ گو

چندش شدن-حالت چندش دست دادن

 

پاشنه ترکیده-بی سر و پا-آدم پست

افسار پاره کردن-سرپیچی کردن-یاغی شدن

 

زد و بندچی-توطئه گر-ساخت و پاخت کننده

جر و بحث کردن-مجادله را به درازا کشاندن

 

جلو کسی درآمدن-با کسی مقابله کردن-حق کسی را کف دستش گذاشتن

 

در غورگی مویز شدن-هنوز تازه کار بودن ولی ادعای مهارت و استادی کردن

پیچه-دل درد-مالش رفتن شکم

 
خرافاتی-آن که به خرافات باور دارد-عقب مانده

بازداشتگاه-زندان موقت

چین چین-پر از چین

آسمان سوراخ شدن-رویداد بزرگ پیش آمدن

دختر سعدی-دختری که بیش تر در بیرون از خانه و کم تر در خانه است

 

چپه-کجی به یک سمت

بچاپ بچاپ-اوج سوء استفاده و دزدی

زاچی-روزهای استراحت پس از زایمان

آب از دریا بخشیدن-از کیسه‌ی خلیفه بخشیدن
آسمان تا زمین-تفاوت بسیار
چهار چوب-محدوده-قاب

ارواح بابات(به هنگام سرزنش برای ناکام شدن در کاری گفته می‌شود)

ادب شدن(فهمیدن، با تنبیه عاقل شدن، تجربه آموختن، آدم شدن)
بخرج دادن-نشان دادن-مصرف کردن-جلوه دادن

تلکه بندی-چیزی سرهم بندی شده و آسیب پذیر

آزار داشتن(انجام کاری به قصد اذیت دیگری، کرم داشتن)

رضا ترکی-پارچه ی ابریشمی یزدی که در مشهد به آن علی شیر خدا می گویند.

آمدن(آغاز به کاری کردن)

انگشت به دهان(حیرت‌زده، سرگشته)

پدر آمرزیده-دعا یا خطابی برای آمرزیده شدن پدر کسی-پدرت

تیکه-چیز جالب-نصیب و قسمت-زن زیبا و خوشگل

چشم و چراغ-شخص مورد علاقه-محبوب
چاپ خوردن-به چاپ رسیدن

اهل هیچ فرقه‌ای نبودن-به کارها و چیزهایی که ناباب شمرده می‌شوند معتاد نبودن

پیچه-دل درد-مالش رفتن شکم

انداختن پشت گوش(سهل‌انگاری کردن، دیر انجام دادن، کوتاهی کردن)

زهره ی کسی آب شدن-سخت ترسیدن
خواب زده-خواب آلود-خواب گرفته
تو دل برو-با نمک و گیرا-کسی که مورد توجه قرار می گیرد

خاله سوسکه-دختران خردسالی که ادای زنان بزرگسال را درمی آورند

چه کشکی چه پشمی !-در هنگام انکار گفته می شود

پس انداختن-جمع کردن پول-بچه به دنیا آوردن-به عقب انداختن

با کسی بحث و مجادله کردن

چشم زهره رفتن-با خشم نگاه کردن

ترک هوا شکستن-کاهش یافتن شدت سرما

انداختن پشت گوش(سهل‌انگاری کردن، دیر انجام دادن، کوتاهی کردن)

بلوف زدن-لاف زدن-چاخان کردن-توپ خالی زدن

آب شدن(شرمنده شدن، رفتن آبرو، به فروش رفتن کالا)

زانو-قطعه ی استوانه ای با زاویه های گوناگون برای تغییر مسیر لوله یا گرفتن انشعاب

رنگ گذاشتن و رنگ برداشتن-رنگ به رنگ شدن
از چشم کسی برق پریدن(شدت ضربه‌ای را که به کسی وارد شده است نشان می‌دهد)
چاله سیلابی-نگا. چاله خر کشی

در دل آمدن-به دل برات شدن-به خاطر خطور کردن-احساس واقعه ای خوب یا بد کردن

دُم توی پا گرفتن-شکست خورده رفتن-نامید و ساکت شدن

ریش گرفتن-دست به ریش کشیدن-پادر میانی کردن-تقاضا و خواهش کردن
بستری-خوابیده در بستر-بیمار

اُرد کسی را خواندن-به حرف کسی گوش کردن-اهمیت دادن

پُکیدن-ترکیدن

پیداش شدن- آفتابی شدن-ظاهر شدن

پیشمرگ-فدایی-کسی که برای مرگ پیشقدم می شود

رنگ انداختن-رنگ دلخواه را پیدا کردن

پت پتی-موتور سیکلت

رنگ نداشتن حنای کسی-اعتباری نداشتن حرف یا عمل کسی

دور از جناب ب-لانسبت

ذلیل شده-خوار و زبون-دشنام و نفرینی که زنان به کودکان بسیار شیطان خود می دهند

برهوت-غیر مسکونی-خشک و بی انتها

دو تا شدن-خم شدن-دو لا شدن

رو به قبله بودن-در خال مرگ بودن

راه باز است و جاده دراز-اگر می توانی به قصد خود عمل کن

پاپی چیزی بودن-چیزی را دنبال کردن-به چیزی محل گذاشتن

چشم و دل سیر-کسی که به مال و منال دنیا بی اعتنا است